Chronic Kidney Diseases, High serum Creatinine level માં અનુભૂત આયુર્વેદ ચિકિત્સા...
સાંપ્રત સમયમાં ડાયાબિટીક દરદીઓ CKD નો ભોગ વધુ પ્રમાણમાં બનતાં જોવા મળે છે. સિરમ ક્રિએટીનીન 8 ની આસપાસ જતાં ચિકિત્સકો દ્વારા હિમોડાયાલેસીસ કરાય છે, દર્દી ઇમરજન્સી અને એક્યુટ સ્ટેજ માંથી બહાર આવી સ્ટેબલ થયા બાદ પણ અઠવાડિયે એક કે બે વાર ડાયાલીસીસ કરાવવાં છતાંય ક્રિએટીનીન 4 ની આસપાસ રહે છે. વારેવારે ડાયાલીસીસ થવાથી દર્દી શારીરિક નબળાઈથી અને દરદીના સગા આર્થિક નબળાઇથી કંટાળે છે અને ડાયાલીસીસ પડતું મૂકે છે અથવા કરાવવામાં ઉદાસીનતાં રાખે છે. આવી પરિસ્થિતિમાં આયુર્વેદિક દ્રષ્ટિકોણથી નીચેની સંભાષા માં રજુ કરાયેલ ચિકિત્સા કરાય તો, દર્દીનું સીરમ ક્રિએટીનીન 2 થી 4 ની વચ્ચે ડાયાલીસીસ વિના પણ જળવાઇ રહે છે.
+91 99106 11103 : अगर hypertension और High Serum Creatinine का इतिहास है, तो संजीवनी वटी के स्थान पर गुडूची घनवटी 3-4 गोली धान्यकस्वरस या क्वाथ से दें। भल्लातक और चित्रक दोनों nephrotoxic हैं ।
+91 98111 22501: पाषाणभेद और पत्थरचटा एक ही है,यह कषाय तिक्त रस प्रधान और शीत वीर्य है।पक्वाश्य के लिये बल्य है और भेदन कर्म के वृक्कों कें संग दोष को दूर करता है। कई रोगियों में वृक्क दोष परतन्त्र व्याधि के रूप में आता है, ऐसे कई रोगी हमारे पास आते हैं जिनकी history में analgesic,antipyretic,anti tubercular drugs, antibiotics combinations के कारण b.urea & s.cr. दोनो increase हो जाते है। वहां हम लाक्षणिक चिकित्सा में वरूणादि क्वाथ 5 gm पुनर्नवा चूर्ण 3 gm पाषाण भेद चूर्ण 3 gm क्वाथ विधि से बनाकर दिन मे 2 बार देते है तो मात्र इनसे ही report normal range में आ जाती है। पक्वाश्य में अनुलोमन आवश्यक है।मूत्रविरजनीय गण से निरूह बस्ति 👌👌👌
+91 93552 56677 : वैद्य सुभाष शर्मा सरजी सर ने भल्लातकका CKD में निषेध बताया है, क्योंकि ये creatinine व urea को बढ़ा देता है। वह बिना भल्लातक की संजीवनी वटी निर्माण करवा के CKD के दरदीओ मे प्रयुक्त करते है ।
+91 98686 57418 : संजीवनी वटी के शास्त्रीय घटक द्रव्यों मे, विडंग नागरम कृष्णा पथ्या आमलक विभितकम् । वचा गुडूची भल्लातकम सद्विषम चात्र योजयेत।। गुंजाभार गुटिका कार्या गौमुत्रेन संपेषयेत ।
+91 95309 59828 : सर, भल्लातक रहित संजीवनी वटी वृक्क-आमय होने पर भी खराबी नही करती है ।
+91 99298 59198 : Nephropathy के केसीस में मुझे 3 ऐसे मरीजों का उपचार करने का अवसर मिला जिनको किडनी ट्रांसप्लांट के लिए बोल दिया था। उन मरीजों को मैंने निम्नलिखित औषधियां दी।
♤गिलोय स्वरस 30 ml BD ♤आमला स्वरस 20 ML BD ♤पुनर्नवाष्टक क्वाथ 40 ग्राम BD+कुटकी 2 ग्राम+चिरायता 2 ग्राम ♤गोक्षुरादि गुग्गलु 1 ग्राम BD. परिणाम जो मिला उसमे से एक महिलाने पिछले 6-7 माह से कोई डायलेसिस नही लिए है और स्वस्थ है, एक रोगी जो महीने 4 से 6 डायलेसिस लेता था वो अब पिछले महीने से एक डायलेसिस पर है और तीसरे का यूरिन आउटपुट बढ़ गया है उसको अभी दूसरा महीना हुआ है उसके क्रिएटिनिन और यूरिया भी पहले से बहुत कम हुए हैं।
+91 98245 79121 : अगर Renal Vasculitis की वजह से urea या creatinine बढ़ा है तो ऐसे case में स्त्रोतोशोधक के रूप में भल्लातक रहित संजीवनी वटी, गोक्षुरादि या पुनर्नवाष्टक क्वाथ से 7 दिन के लिए देने से मुझे मेरे pt में 5 तक creatinine कम होते हुए मिला है ।
+91 99298 59198 : अमृता, कुटकी, चिरायता, गोक्षुर के चूर्ण को तृण पंचमूल क्वाथ से मेरे एक मित्र ने पैत्तिक प्रमेह में उपयोग में लिया है। बहुत अच्छे परिणाम हैं।
+91 95309 59828 : CKD मे उच्च रक्तचाप के लिये गोक्शुरादि गुग्गुलु ज्यादा उपयुक्त रहता है ।
साथ मे चन्देरप्रभा वटी भी दे सकते है। गोक्शुरादि गुग्गुलु अपने क्लेद निरहरण गुण से अच्छा कार्य करता है । मैने भी भल्लातक रहीत सन्जीवनी वटी को ckd मे प्रयोग किया है। अच्छे रिजल्ट मिले है । गोक्शुरादि गुग्गुलु मे गुग्गुलु होते हुये भी ये compound रूप मे.उष्णता पैदा नही करता क्युकि इस मे गोक्शुर उत्तम.मात्रा मे है एवम ये मधुर शीत होते हुये क्लेदजनक तो होता है पर साथ ही मुत्र प्रवृत्ति मे सहायक होता है एवं मुत्रवह स्रोतोसमे शोधन करते हुये क्लेद को मुत्र सहित बाहर करता है. अनुभव से मैने पाया के ckd मे चाहे bp control भी रह रहा हो...गोक्षुरादी गुग्गुलु देने से rft हमेशा सुधरते ही है । :Gokshuraadi guggulu contains 1 part गोक्षुर 1/4th part Guggulu almost 1/25th parts each of other ingredients So even it contains trikatu and gughulu..this doesnt produce उष्णता.
panchtrinmool with bhumayamlki and punarnava best for basti shodhan..
+91 97127 68983 : In some conditions, Arjun is helpful to control HTN in CKD. We frequently use Tensonil(Punaravasu pharmacy) tablet to manage HTN. Tensonil is amazing in HTN management. Tensonil contains some common dravya along with GANDIR. GANDIR is known as गरमर in local Gujrati and used as pickles. GANDIR has good antihypertensive property. GANDIR is given as one of Nidana of Raktapita. But GANDIR is also considered as Pathya for Raktapita. ChakraPani has clarified for that Sthalaja GANDIR is cause for Raktapita while Jalaj GANDIR is good for Raktapita. We have around 30 pts of CKD in our IPD during whole year. Around 40% are of Hypertensive nephropathy. Management of HTN is CKD is very difficult. I observe wonderful result of meditation but very few pts do meditation.
+91 95035 04200 : Few questions...
1.Do we need to consider HTN separately in CKD?
2.Isn't managing HTN of CKD a symptomatic treatment?
3.What is the Ayurvediya nidaan of HTN in CKD ..?
4.Is it a Upadrav/udarka seen in CKD?..प्रधान प्रशमे प्रशमः...Doesn't management of CKD as per whatever Ayurved Nidaan it is, automatically reduces/covers risk of HTN..
5. In most of late CKD puts, ( barring Erythropoetin deficiency)the increase in Blood pressure can even be a compensatory mechanism to protect the Trividh marmas..?
How do we justify our treatment protocol in CKD and its complications on purely Ayurved grounds?
+91 94084 41150 : Valid questions raised Mayur Sir.
(Second answers given by +91 95309 59828)
1.Do we need to consider HTN separately in CKD?
A. no needd
a. most of the time if we are treating the ckd based on modern concepts then it is imp to consider as an imp causing factor, failing to keep it in cntrol, will not let the kidneys to revive*
2.Isn't managing HTN of CKD a symptomatic treatment?
A. definitely. ...👍
a. Can be called as symptomatic but necessary if the management is based on mod concepts.
3.What is the Ayurvediya nidaan of HTN in CKD ..?
A. not fully explored.must be come under aavaran phenomenon.
a. No different Nidaana based on ayurvedic concepts. Making a particular ayurvedic nidaan automatically will take care of.HTN etc.
4.Is it a Upadrav/udarka seen in CKD?..
A. upadrav.
a. Surely it can......but that will depend how much accurately the ayurvedic nidaan is made. That all depends on taking proper complete history and doing appropriate and accurate dashvidh pareeksha.
5.प्रधान प्रशमे प्रशमः...Doesn't management of CKD as per whatever Ayurved Nidaan it is,
automatically reduces/covers risk of HTN..
A. if all aspects of Samprapti is properly covered.
6. In most of late CKD puts, ( barring Erythropoetin deficiency) the increase in Blood pressure can even be a compensatory mechanism to protect the Trividh marmas..?
A. 👌👍
a. true...👍
7. How do we justify our treatment protocol in CKD and its complications on purely Ayurved grounds ?
A. Marmaghat is a cause mentioned for Shotha and it is close to Kaphaja Shotha as per cardinal feature. Complications of jalodar are considerable here also
a. Thats a pertinent question. I dont have any clear cut answer for this. Working towards Swabhaawik Prakriti sthaapan could be a key to treatment protocol. Aavaaran and Aashyaapakarsh could be another key to open the lock. All will depend on proper ayurvedic screening of the patient.
+ 91 98790 72445 : હાઇ બ્લડપ્રેશર સાથે જો હાઇ સિરમ ક્રિએટીનીન લેવલ રહેતું હોય તો, गुडूची घनवटी ત્રણ થી ચાર ગોળી તાજી કોથમરી (લીલાં ધાણા) ના 40Ml = એક કપ રસ સાથે સવાર-સાંજ લેવાં.ઘનવટી જો ખાતરીપૂર્વકની ના મળે તો, સૂકાંધાણા બે ચમચી તથા ચાર ઇંચ લાંબો અને આંગળાં જેટલો જાડો- તાજો ગળોની વેલનો ટુકડો અધકચરો ખાંડી એક ગ્લાસ પાણી નાંખીને 15 મીનીટ ઉકાળી લેવું ગાળીને હૂંફાળું હોય ત્યારે પી લેવું સવાર સાંજ. ફુદીનાની એક ચમચી જેટલી પથ્થર પર લસોટેલી ચટણી ને એક નારંગી અથવા મોસંબીના રસ સાથે સાંજે પીવી. જો પોટેશિયમ લેવલ બરાબર રહેતું હોય તો એક ચમચી ફુદીના અને આદુ ની પેસ્ટ ને નારીયેલ પાણી સાથે સવારે લેવી. દરદીનો પેશાબ જો ડહોળાયેલો આવતો હોય અને બરાબર ખૂલાસી ને ના આવતો હોય તો પુનર્નવાષ્ટકકવાથ બે ચમચી એક ગ્લાસ પાણીમાં નાંખી ને પંદર મીનીટ ઉકાળી ગાળી ને સવારસાંજ પીવું. એજ રીતે મેદસ્વીતા હોય સાથે ડાયાબીટીસ પણ હોય તો ફલત્રિકાદીકવાથ ઉપર મુજબ લેવો સાથે ગૌમૂત્રહરિતકી 15 દિવસ સવારસાંજ અડધી ચમચી માત્રામાં આપી શકાય છે, ઉપર ના તમામ ચિકિત્સા પ્રયોગ ના 15 મા દિવસે દરદીનું સિરમ ક્રિએટીનીન, બ્લડ યુરીયા, તથા બ્લડ સુગર ની લેબોરેટરી તપાસ કરાવી લેવી.ઉપર ના તમામ પ્રયોગો જે તે શારીરિક પરિસ્થિતિ અને જરૂરીરાત મુજબ આગળ ત્રણેક માસ માટે ચાલું રાખી શકાય છે...
સાંપ્રત સમયમાં ડાયાબિટીક દરદીઓ CKD નો ભોગ વધુ પ્રમાણમાં બનતાં જોવા મળે છે. સિરમ ક્રિએટીનીન 8 ની આસપાસ જતાં ચિકિત્સકો દ્વારા હિમોડાયાલેસીસ કરાય છે, દર્દી ઇમરજન્સી અને એક્યુટ સ્ટેજ માંથી બહાર આવી સ્ટેબલ થયા બાદ પણ અઠવાડિયે એક કે બે વાર ડાયાલીસીસ કરાવવાં છતાંય ક્રિએટીનીન 4 ની આસપાસ રહે છે. વારેવારે ડાયાલીસીસ થવાથી દર્દી શારીરિક નબળાઈથી અને દરદીના સગા આર્થિક નબળાઇથી કંટાળે છે અને ડાયાલીસીસ પડતું મૂકે છે અથવા કરાવવામાં ઉદાસીનતાં રાખે છે. આવી પરિસ્થિતિમાં આયુર્વેદિક દ્રષ્ટિકોણથી નીચેની સંભાષા માં રજુ કરાયેલ ચિકિત્સા કરાય તો, દર્દીનું સીરમ ક્રિએટીનીન 2 થી 4 ની વચ્ચે ડાયાલીસીસ વિના પણ જળવાઇ રહે છે.
+91 99106 11103 : अगर hypertension और High Serum Creatinine का इतिहास है, तो संजीवनी वटी के स्थान पर गुडूची घनवटी 3-4 गोली धान्यकस्वरस या क्वाथ से दें। भल्लातक और चित्रक दोनों nephrotoxic हैं ।
+91 98111 22501: पाषाणभेद और पत्थरचटा एक ही है,यह कषाय तिक्त रस प्रधान और शीत वीर्य है।पक्वाश्य के लिये बल्य है और भेदन कर्म के वृक्कों कें संग दोष को दूर करता है। कई रोगियों में वृक्क दोष परतन्त्र व्याधि के रूप में आता है, ऐसे कई रोगी हमारे पास आते हैं जिनकी history में analgesic,antipyretic,anti tubercular drugs, antibiotics combinations के कारण b.urea & s.cr. दोनो increase हो जाते है। वहां हम लाक्षणिक चिकित्सा में वरूणादि क्वाथ 5 gm पुनर्नवा चूर्ण 3 gm पाषाण भेद चूर्ण 3 gm क्वाथ विधि से बनाकर दिन मे 2 बार देते है तो मात्र इनसे ही report normal range में आ जाती है। पक्वाश्य में अनुलोमन आवश्यक है।मूत्रविरजनीय गण से निरूह बस्ति 👌👌👌
+91 93552 56677 : वैद्य सुभाष शर्मा सरजी सर ने भल्लातकका CKD में निषेध बताया है, क्योंकि ये creatinine व urea को बढ़ा देता है। वह बिना भल्लातक की संजीवनी वटी निर्माण करवा के CKD के दरदीओ मे प्रयुक्त करते है ।
+91 98686 57418 : संजीवनी वटी के शास्त्रीय घटक द्रव्यों मे, विडंग नागरम कृष्णा पथ्या आमलक विभितकम् । वचा गुडूची भल्लातकम सद्विषम चात्र योजयेत।। गुंजाभार गुटिका कार्या गौमुत्रेन संपेषयेत ।
+91 95309 59828 : सर, भल्लातक रहित संजीवनी वटी वृक्क-आमय होने पर भी खराबी नही करती है ।
+91 99298 59198 : Nephropathy के केसीस में मुझे 3 ऐसे मरीजों का उपचार करने का अवसर मिला जिनको किडनी ट्रांसप्लांट के लिए बोल दिया था। उन मरीजों को मैंने निम्नलिखित औषधियां दी।
♤गिलोय स्वरस 30 ml BD ♤आमला स्वरस 20 ML BD ♤पुनर्नवाष्टक क्वाथ 40 ग्राम BD+कुटकी 2 ग्राम+चिरायता 2 ग्राम ♤गोक्षुरादि गुग्गलु 1 ग्राम BD. परिणाम जो मिला उसमे से एक महिलाने पिछले 6-7 माह से कोई डायलेसिस नही लिए है और स्वस्थ है, एक रोगी जो महीने 4 से 6 डायलेसिस लेता था वो अब पिछले महीने से एक डायलेसिस पर है और तीसरे का यूरिन आउटपुट बढ़ गया है उसको अभी दूसरा महीना हुआ है उसके क्रिएटिनिन और यूरिया भी पहले से बहुत कम हुए हैं।
+91 98245 79121 : अगर Renal Vasculitis की वजह से urea या creatinine बढ़ा है तो ऐसे case में स्त्रोतोशोधक के रूप में भल्लातक रहित संजीवनी वटी, गोक्षुरादि या पुनर्नवाष्टक क्वाथ से 7 दिन के लिए देने से मुझे मेरे pt में 5 तक creatinine कम होते हुए मिला है ।
+91 99298 59198 : अमृता, कुटकी, चिरायता, गोक्षुर के चूर्ण को तृण पंचमूल क्वाथ से मेरे एक मित्र ने पैत्तिक प्रमेह में उपयोग में लिया है। बहुत अच्छे परिणाम हैं।
+91 95309 59828 : CKD मे उच्च रक्तचाप के लिये गोक्शुरादि गुग्गुलु ज्यादा उपयुक्त रहता है ।
साथ मे चन्देरप्रभा वटी भी दे सकते है। गोक्शुरादि गुग्गुलु अपने क्लेद निरहरण गुण से अच्छा कार्य करता है । मैने भी भल्लातक रहीत सन्जीवनी वटी को ckd मे प्रयोग किया है। अच्छे रिजल्ट मिले है । गोक्शुरादि गुग्गुलु मे गुग्गुलु होते हुये भी ये compound रूप मे.उष्णता पैदा नही करता क्युकि इस मे गोक्शुर उत्तम.मात्रा मे है एवम ये मधुर शीत होते हुये क्लेदजनक तो होता है पर साथ ही मुत्र प्रवृत्ति मे सहायक होता है एवं मुत्रवह स्रोतोसमे शोधन करते हुये क्लेद को मुत्र सहित बाहर करता है. अनुभव से मैने पाया के ckd मे चाहे bp control भी रह रहा हो...गोक्षुरादी गुग्गुलु देने से rft हमेशा सुधरते ही है । :Gokshuraadi guggulu contains 1 part गोक्षुर 1/4th part Guggulu almost 1/25th parts each of other ingredients So even it contains trikatu and gughulu..this doesnt produce उष्णता.
panchtrinmool with bhumayamlki and punarnava best for basti shodhan..
+91 97127 68983 : In some conditions, Arjun is helpful to control HTN in CKD. We frequently use Tensonil(Punaravasu pharmacy) tablet to manage HTN. Tensonil is amazing in HTN management. Tensonil contains some common dravya along with GANDIR. GANDIR is known as गरमर in local Gujrati and used as pickles. GANDIR has good antihypertensive property. GANDIR is given as one of Nidana of Raktapita. But GANDIR is also considered as Pathya for Raktapita. ChakraPani has clarified for that Sthalaja GANDIR is cause for Raktapita while Jalaj GANDIR is good for Raktapita. We have around 30 pts of CKD in our IPD during whole year. Around 40% are of Hypertensive nephropathy. Management of HTN is CKD is very difficult. I observe wonderful result of meditation but very few pts do meditation.
+91 95035 04200 : Few questions...
1.Do we need to consider HTN separately in CKD?
2.Isn't managing HTN of CKD a symptomatic treatment?
3.What is the Ayurvediya nidaan of HTN in CKD ..?
4.Is it a Upadrav/udarka seen in CKD?..प्रधान प्रशमे प्रशमः...Doesn't management of CKD as per whatever Ayurved Nidaan it is, automatically reduces/covers risk of HTN..
5. In most of late CKD puts, ( barring Erythropoetin deficiency)the increase in Blood pressure can even be a compensatory mechanism to protect the Trividh marmas..?
How do we justify our treatment protocol in CKD and its complications on purely Ayurved grounds?
+91 94084 41150 : Valid questions raised Mayur Sir.
(Second answers given by +91 95309 59828)
1.Do we need to consider HTN separately in CKD?
A. no needd
a. most of the time if we are treating the ckd based on modern concepts then it is imp to consider as an imp causing factor, failing to keep it in cntrol, will not let the kidneys to revive*
2.Isn't managing HTN of CKD a symptomatic treatment?
A. definitely. ...👍
a. Can be called as symptomatic but necessary if the management is based on mod concepts.
3.What is the Ayurvediya nidaan of HTN in CKD ..?
A. not fully explored.must be come under aavaran phenomenon.
a. No different Nidaana based on ayurvedic concepts. Making a particular ayurvedic nidaan automatically will take care of.HTN etc.
4.Is it a Upadrav/udarka seen in CKD?..
A. upadrav.
a. Surely it can......but that will depend how much accurately the ayurvedic nidaan is made. That all depends on taking proper complete history and doing appropriate and accurate dashvidh pareeksha.
5.प्रधान प्रशमे प्रशमः...Doesn't management of CKD as per whatever Ayurved Nidaan it is,
automatically reduces/covers risk of HTN..
A. if all aspects of Samprapti is properly covered.
6. In most of late CKD puts, ( barring Erythropoetin deficiency) the increase in Blood pressure can even be a compensatory mechanism to protect the Trividh marmas..?
A. 👌👍
a. true...👍
7. How do we justify our treatment protocol in CKD and its complications on purely Ayurved grounds ?
A. Marmaghat is a cause mentioned for Shotha and it is close to Kaphaja Shotha as per cardinal feature. Complications of jalodar are considerable here also
a. Thats a pertinent question. I dont have any clear cut answer for this. Working towards Swabhaawik Prakriti sthaapan could be a key to treatment protocol. Aavaaran and Aashyaapakarsh could be another key to open the lock. All will depend on proper ayurvedic screening of the patient.
+ 91 98790 72445 : હાઇ બ્લડપ્રેશર સાથે જો હાઇ સિરમ ક્રિએટીનીન લેવલ રહેતું હોય તો, गुडूची घनवटी ત્રણ થી ચાર ગોળી તાજી કોથમરી (લીલાં ધાણા) ના 40Ml = એક કપ રસ સાથે સવાર-સાંજ લેવાં.ઘનવટી જો ખાતરીપૂર્વકની ના મળે તો, સૂકાંધાણા બે ચમચી તથા ચાર ઇંચ લાંબો અને આંગળાં જેટલો જાડો- તાજો ગળોની વેલનો ટુકડો અધકચરો ખાંડી એક ગ્લાસ પાણી નાંખીને 15 મીનીટ ઉકાળી લેવું ગાળીને હૂંફાળું હોય ત્યારે પી લેવું સવાર સાંજ. ફુદીનાની એક ચમચી જેટલી પથ્થર પર લસોટેલી ચટણી ને એક નારંગી અથવા મોસંબીના રસ સાથે સાંજે પીવી. જો પોટેશિયમ લેવલ બરાબર રહેતું હોય તો એક ચમચી ફુદીના અને આદુ ની પેસ્ટ ને નારીયેલ પાણી સાથે સવારે લેવી. દરદીનો પેશાબ જો ડહોળાયેલો આવતો હોય અને બરાબર ખૂલાસી ને ના આવતો હોય તો પુનર્નવાષ્ટકકવાથ બે ચમચી એક ગ્લાસ પાણીમાં નાંખી ને પંદર મીનીટ ઉકાળી ગાળી ને સવારસાંજ પીવું. એજ રીતે મેદસ્વીતા હોય સાથે ડાયાબીટીસ પણ હોય તો ફલત્રિકાદીકવાથ ઉપર મુજબ લેવો સાથે ગૌમૂત્રહરિતકી 15 દિવસ સવારસાંજ અડધી ચમચી માત્રામાં આપી શકાય છે, ઉપર ના તમામ ચિકિત્સા પ્રયોગ ના 15 મા દિવસે દરદીનું સિરમ ક્રિએટીનીન, બ્લડ યુરીયા, તથા બ્લડ સુગર ની લેબોરેટરી તપાસ કરાવી લેવી.ઉપર ના તમામ પ્રયોગો જે તે શારીરિક પરિસ્થિતિ અને જરૂરીરાત મુજબ આગળ ત્રણેક માસ માટે ચાલું રાખી શકાય છે...
ટિપ્પણીઓ નથી:
ટિપ્પણી પોસ્ટ કરો